Reisverhaal «Phnom Penh»

My First Trip... | Cambodja | 0 Reacties 25 Januari 2023 - Laatste Aanpassing 25 Januari 2023

21/01/23

We verplaatsten ons vandaag van Battambang naar Phnom Penh. De ongeveer 300km lange rit liep door een monotoon biljarttafelvlak landschap van rijstvelden dat ons gek genoeg wat aan de polders deed denken (maar dan met palmbomen in plaats van knotwilgen en rijst in plaats van gras). De hoofdweg die we namen naar ‘de parel van zuidoost Azië’ had trouwens met momenten iets weg van een expresweg bij ons om vervolgens over te gaan in een steenweg met lintbebouwing (ook van bij ons 😊). Langs het traject met twee rijrichtingensstroken moest onze buschauffeur trouwens voortdurend laveren van de ene rijstrook naar de andere want zoals Mister Bull het in Peppa Big zo mooi kan zeggen: They were diggin’ up the road! Het gevolg hiervan was dat het verkeer in beide richtingen dus over één strook (met twee vakken) ging…En daar begon voor ons de pret! In Cambodja heeft men namelijk een zéér boeiende manier van rijden. Hier geld slechts één doodsimpele maar uiterst efficiënte verkeersregel namelijk “Zorg dat je niet botst”…Fantastisch en het werkt nog ook! Vergeet wegmarkeringen en verkeersborden, allemaal overbodige versiering die een mens toch maar verwarren en afleiden. Neen, keep it simpel. Trek je geen bal aan van de snelheidsborden, maar rijdt nooit meer dan 90km per uur. Toeter als een gek wanneer je een kruispunt nadert, dan weet iedereen tenminste dat jij alvast niet van plan bent om te stoppen. De pechstrook is voorzien voor de slakken zoals brommertjes, tractoren, tuktuks, koeien en voetgangers, wring deze wegebruikers dan ook streng maar kordaat naar de plek waar ze thuishoren. Als de weg vrij is, gebruik dan de middellijn -zoals een landend of opstijgend vliegtuig- als leidraad. Steek links voorbij waarbij je met je lichten knippert om je tegenligger te imponeren en hem aan te manen zich wat in te houden. Wanneer deze laatste toch begint te toeteren, glimlach dan gewoon en rij onverstoord door. Plooi je op die manier al hoppend tussen je voorliggers tot de weg weer helemaal vrij is. Steek rechts voorbij als je vindt dat het op het linker vak nog steeds te traag gaat naar jouw goesting. Blijf bij dit alles ijzig kalm en verlies vooral nooit je vriendelijkheid en….alles komt goed! Briljant!

22/01/23

Mocht Georges Orwell het in 1948 geweten hebben dan had hij zijn beroemde Big Brother roman niet Nineteen Eighty-Four maar 1975 genoemd. Toen immers op 17 april werd zijn lugubere verhaal werkelijkheid hier in Cambodja. Door de aanhoudende bombardementen van de Amerikanen in hun Secret War op noord Cambodja -om de aanvoerlijnen van de Viet Cong door te snijden- vluchtten er duizenden boeren en plattelandsbewoners naar de grote steden. Phnom Penh was toen al een stad met meer dan één miljoen inwoners. Behalve de Amerikaanse bommenregen werd er op dat moment ook nog eens een burgeroorlog uitgevochten tussen de guerrilla’s van Pol Pot en het corrupte en verzwakte regeringsleger van Lon Nol. Door de zwakke tegenstand en de daaruit voortvloeiende val van het reguliere leger kan de Rode Khmer zich meester maken van het land. Op 17 april werden de Khmers nog als vredebrengers in Phnom Penh verwelkomt…En toen begon de waanzin. Gedreven door een blind geloof in een absurde ideologie werd heel de bevolking van de hoofdstad (en alle andere grote Cambodjaanse steden) in 48u door de R. Khmers naar het platteland verdreven. Iedereen die weerstand bood werd koelbloedig afgemaakt. Het idee achter deze geschifte volksverhuis was dat steden verderfelijke broeihaarden van het kapitalisme waren. Mensen die in eenvoud op het platteland wonen en werken werden de ‘oude mensen’ -lees übermenschen-genoemd. Stedelingen, kunstenaars, intellectuelen, leerkrachten, politici, academici waren de uitdragers van de duivelse waarden van het Westen en als ze al niet vermoord werden noemden de Khmerleden hen al spottend de 17 april mensen of ‘nieuwe mensen’. Op het platteland waren alle mensen gelijk en moesten ze in harmonie -zoals mieren in hun kolonie- de staat of Ankar (de organisatie) blindelings dienen. In werkelijkheid werd de bevolking als slaven behandeld en leefden ze in voortdurende doodsangst voor hun paranoïde ‘opzichters’. Wie in heel dit duivelse systeem namelijk de absolute leiders waren werd angstvallig geheimgehouden. Hierdoor durfde niemand elkaar nog te vertrouwen…Vele ‘arbeiders’ die op het platteland terechtkwamen hadden trouwens geen kennis van hoe ze rijst moesten verbouwen. Bovendien konden ze het zwaar fysieke werk niet aan waardoor er velen van honger, uitputting en ontbering stierven. Ankar eiste echter een steeds grotere rijstopbrengst waardoor de eveneens doodsbange opzichters hun verkregen rijst nog liever naar Phnom Penh stuurden dan ze aan hun uitgehongerde verbouwers te geven! Vreselijk. In het kader van dit alles bezochten we Tuol Sleng ofwel Kamp S-21. Deze voormalige school werd gebruikt door de Khmer Rouge als gevangenis om er vijanden van Ankar tot bekentenissen over te laten gaan…of vrij vertaalt, hen te martelen tot ze uit pure wanhoop vertelden wat ze wilden horen. We zagen er omgebouwde klaslokalen met metalen bedden waarop mensen (bijna) doodgeknuppeld werden. In andere lokalen hadden de Khmerleden boxen gemetseld van nog geen m2 groot als isoleercellen. Ook was er een ruimte waarin men de verschillende foltertechnieken toonde….Maar laat ons de rest van deze gruwelijke details besparen. Daarom even de focus op iets anders. Een krachtig symbool van hoop, en menselijke onverzettelijkheid in al deze horror. Onze aandacht werd in de fotozalen (met honderden foto’s genomen door de Khmer als dossierstuk) gewekt door een foto van een parmantige jongedame die zonder angst, ja zelfs een beetje uitdagend misschien zelfs spottend in de cameralens keek. Bophana was een jonge, intelligente vrouw die verliefd werd op haar neef Tet. Ze kregen toestemming om met elkaar te trouwen tot de loop van de geschiedenis roet in hun huwelijkseten kwam gooien. Bophana en Tet werden van elkaar gescheiden. Zij moest op het platteland werken. Hij sloot zich uit zelfbehoud bij de Partij aan. Enkel hun geheime liefdesbrieven konden nu nog troost bieden. In dit sprookje leefden ze echter niet lang en gelukkig want hun geheime correspondentie werd onderschept. Zowel Tet als Bophana werden na weken van mishandeling in S-21 afgemaakt. Bophana handtekende haar bekentenis echter met Tetsitha. Een verwijzing naar de naam van haar man en de hindoeïstische godin van de liefde. Alsof ze wilde zeggen dat zij en Tet voor altijd met elkaar verbonden waren en door niets of niemand uit elkaar gerukt konden worden…Je eigen doodvonnis ondertekenen met een ode aan de liefde en het leven en hiermee nog eens dikke middelvinger richten naar zij die dachten dat ze je konden breken…Er zijn er die roemlozer deze wereld verlaten hebben! Soit, alsof we nog niet genoeg van onze melk waren na het zien en horen van al deze onmenselijkheid bezochten we ook nog Choeung Ek beter gekend als The Killing Fields. Deze voormalige Chinese begraafplaats werd door de Khmer gebruikt om de doodsvonnissen uit te voeren op hen die in S-21 ‘bekend’ hadden. Hierbij werden geen kogels gebruikt maar allerlei moordwapens (bijlen, ijzeren staven, scherpe bamboestokken, messen, hamers, schoffels) waarmee men de slachtoffers het hoofd insloeg. Daarna werden de lichamen gedumpt in één van de 129 massagraven die nadien teruggevonden werden. Als je er rondloopt zie je nog botfragmenten en lompen kledij als stille getuigen uit de grond steken. Momenteel heeft men reeds 8985 lichamen kunnen bergen, maar hun aantal wordt vele malen hoger geschat (minstens het dubbele!). In het midden van deze menselijke afvalput heeft men in 1988 een torenvormige stoepa opgericht waarin in 17 etages de schedels, kleren en botten van de teruggevonden slachtoffers bewaard worden. Huiveringwekkend en sereen tegelijk. Hier wordt een mens héél erg stil van.

23/01/23

Phnom Penh is een leuke nette hoofdstad met een aangename stadskern die zich tegen de oevers van de Tonlé Sap rivier uitstrekt. Het verkeer is er -zoals in elke hoofdstad- hectisch maar gelukkig is er dan de brede wandelboulevard langs de stroom waar je tot rust kunt komen met een prachtig zicht op het samenvloeiingspunt van de Tonlé en de machtige Mekong rivier. Behalve de geschiedkundig zwaar beladen bezienswaardigheden van hierboven was er naar onze mening niet zoveel te bezichtigen. (Maar iemand die geen genoeg kan krijgen van Nightmarkets en Wats komt er zeker aan zijn trekken 😊). Dit maakte deze stad echter zeker niet minder interessant. Sowieso is het in een drukke stad altijd boeiend om te ‘mensenkijken’. Er valt dan ook ontzettend veel te zien! Kijken hoe men hier het Chinese Nieuwjaar viert. Zien hoe men gevangen vogeltjes als offer vrijlaat. Maïsjes voeren aan de duiven. Levende kreeften en vissen zien verkopen op straat. Op je gemak slenteren langs de rivierboulevard en er de verkopers, sporters, gezinnen, tienervriendjes, river partyboatgangers en voetbaljongetjes observeren en dat terwijl de (overzet)schepen hier op en afvaren. Héérlijk… Of Otis Redding in de tropen: Sittin' in the mornin' sun. I'll be sittin' when the evenin' come. Watching the ships roll in. And then I watch 'em roll away again, yeah. I'm sittin' on the dock of the bay. Watching the tide roll away. Ooo, I'm just sittin' on the dock of the bay. Wastin' time….