Reisverhaal «Togian eilanden + slot Sulawesi»

My First Trip... | Indonesië | 0 Reacties 24 Juli 2023 - Laatste Aanpassing 02 Augustus 2023

In zijn Torajaanse tweede leven zal onze gids onwaarschijnlijk een zuid West-Vlaming worden. Hoe immers valt zijn grenzeloze ondernemerschap anders te verklaren? We zijn aangekomen op het eiland Poyalisa een klein buureilandje van Bomba wat op zijn beurt weer deel uitmaakt van de Togian Islands. Vanmorgen vertrokken we uit de kuststad Ampana in een veel te krap en overladenvol speedbootje (nogmaals sorry Pierot) richting deze -door moedereiland Sulawesi omarmde- eilandengroep. Op weg naar de Togians zagen we alvast een school dolfijnen voorbijzwemmen, en dat was dan nog maar het begin van de waauws die ons te wachten stonden. Helderblauw water, koraalriffen tot bijna op het strand en talloze grappige schaalvormige karsteilandjes al dan niet omzoomd met een streepje parelwit zandstrand. Prachtig! Ja, ja de Budi weet van wanten en heeft een neus voor lokale zaakjes want het kleine eilandje waar wij nu verblijven heeft behalve ons geen andere gasten. Hoe machtig is het niet om een privé-eiland te hebben waarbij je vanuit je bungalow over je persoonlijke strand zo de zee in kunt rollen om er aan Nemo en zijn kleurrijke vriendjes gedag te gaan zeggen! Fantastisch, maar nog niet genoeg voor onze top-entrepreneur die na zijn middagdutje als herboren ADHD’er op het idee kwam om een vis te roosteren op een strandkampvuurtje. Gevolg? Nog geen half uurtje later zaten wij met een pintje naar een bakkende zeebaars te kijken terwijl de kinderen hun ook al door Budi gemaakte visspeer aan het uitproberen waren en hijzelf ondertussen aan het testen was of je met een stuk wrakhout kunt surfen. Heeft die vent dan geen pauzeknop? Enfin, wij laten hem alvast ongestoord doordenderen. Deze tour mag dan al doodvermoeiend zijn, aan plezier hebben we zeker geen gebrek! Ooh ja, vanmiddag zagen we trouwens een vreemde ‘bewegende’ plank in het water drijven. Al lachend hadden we het over een saltie die van eiland gemist was. Nieuwsgierig keken we dan ook toe hoe drie andere snorkelaars vanop Bomba het water in gingen. We hoorden geen gehap of gegil. Onze aandacht voor het levende stuk hout verslapte daardoor wat, en we besloten om ook nog even te gaan snorkelen met onze net ontwaakte gids…Voor het slapengaan wist Budi echter te melden dat er onlangs op het naburige eiland Wakai twee mensen waren opgevreten door een krokodil! Nobody told me before that there were crocodiles here who live in the sea…That's perhaps why there are so few people on our island now zei hij er nog laconiek bij. (Slik), wij houden alvast onze handjes goed in de boot als we morgen op mangrovetour vertrekken!

Koraal is als vuurwerk, je kunt je uren vergapen aan de vorm- en de kleurenpracht ervan en wanneer je denkt dat je alles gezien hebt wordt je nog eens overdonderd door een geweldige bouquet. Met het bootje van de resorteigenaar brachten we eerst een bezoekje aan een fraai stuk mangrovebos op Bomba om vervolgens koers te zetten naar een koraalrif voor de kust van ditzelfde eiland. We zeiden reeds dat we verwend waren door wat we aan snorkelpracht zagen op Mabul maar kijk, de koning van het koraal mag zijn troon vanaf heden met de Togians delen. Onbeschrijfelijk (of ’t is dat we hier echt alles gaan opsommen wat we gezien hebben) mooi! Hoe moeder Natuur hier haar poliepbloemenruiker heeft opgebouwd daar kan geen enkele landbloemist aan tippen. Zoveel kleuren, zoveel vormen, zo’n schitterende combinaties. Ongelofelijk! Wat het geheel nog aantrekkelijker maakte was het feit dat de riffen die we bezochten heel ondiep waren waardoor je letterlijk tussen de koraalkunstwerken kon zwemmen. Bovendien waren we ook helemaal alleen om deze overweldigende natuurpracht te bekijken. Ondanks dat we in het hoogseizoen zijn vallen er namelijk maar weinig andere toeristen te bespeuren. Hoe mooi de onderwaterwereld ook is, de toegankelijkheid van dit duik-en snorkelwalhalla blijft vreemd genoeg erbarmelijk. Toeristen die doorgaans een beperkte vakantietijd hebben laten deze plek dan ook liever links liggen (ten voordele van Torajaland). Begrijpelijk maar doodzonde! Nu ja, dan kunnen wij nog eens de termen ‘ongerept’ en ’verborgen parel’ bovenhalen zeker? Na de bloemdierencorso meerden we aan op het strandje van zo’n karstschaaleilandje. Caveman Budi vloog weer als een losgeslagen zot met zijn hakmes de stuiken in en twintig minuutjes later konden we proeven van drie heerlijk geroosterde vers gevangen visjes. Topchef Peppe Giacomazza zei het al: “Eenvoud is rijkdom, een paar goede ingrediënten, meer heb je niet nodig om een geweldige maaltijd te serveren”. Ja, deze Italiaanse pizzaboer zou trots zijn op wat onze gids en zijn twee bootmannen vanmiddag klaargespeeld en wij binnengespeeld hebben! Mmmmm. Als dessert konden we bij onze lunchplek nog even koraaltjekijken en wat oefenen op het speervissen, om daarna nog een bezoekje te brengen aan een Bajauvissersdorpje. Geen muur, geen afvalhopen, enkel een bende losgeslagen dolenthousiaste kinderen die het fantastisch vonden om onze jongens met hun kennis van het Engels te bestoken. Oef! We eindigden de dag officieel met het spotten van Sulawesische (reuzen)neushoornvogels in hun overnachtingsbomen maar officieus belanden we tijdens een onweersbui al schuilend bij enkele vriendelijke Hornbilldorp bewoners waar onze boys al snel weer aan de praat speel geraakten. Geen erg, als vogels met zo weinig verstand al zo mooi kunnen zijn, hoe geweldig moeten mensen dan niet wezen?

Het leven ontstond in zee, dat is nog maar eens duidelijk bevestigd. Met de voorsprong op de landfauna en -flora heeft het namelijk een soortenrijkdom gecreëerd waar wij vandaag tijdens het snorkelen alleen maar van konden duizelen. Het leek wel alsof we in een documentaire van Planet Earth beland waren. Fenomenaal, vooral toen we langs de rand van een koraalklif zwommen en de donkerblauwe kleur van de diepte een prachtige achtergrond vormde voor de talloze poliepdieren en betoverende vissen. Vanaf nu dienen vinzwemmers alleen nog maar om naar te kijken! Alhoewel, niet helemaal want ook nu weer kregen we op een rustiek eilandstrandje een vismaaltje voorgeschoteld en vanavond kon hangry guide Budi (die niet zo snel tevreden is met wat men hem serveert) het weer eens niet laten om nogmaals een blup voor ons te roosteren. Voor de rest leerde Oscar met een Sulawesiekapmes (wat elke man hier standaard bij zich heeft als een soort reuzenzakmes) werken en plantte Flores nog een kokospalm en wat mangrovebos. Nu nog wachten tot de kokoskrab wil bijten en onze dag is weer eens helemaal geslaagd. Klinkt vreemd allemaal? Klopt helemaal want “Sulawesi is magic and mystery” dixit Budi. En daar kunnen we hem alleen maar gelijk in geven.

Sociaal toerisme is lokaal toerisme en bovendien helpt het ook de natuur vooruit. Er zijn nieuwe gasten aangekomen op ons privé-eiland. Een Deens koppel dat besloot om nog wat langer op de Togians te blijven maar die door volboeking op Wakaï genoodzaakt was om naar hier uit te wijken. Hoezo volzet? Op Poyalisa zit geen kat! Logisch want alle blanke toeristen zitten blijkbaar in resorts van westerse eigenaars enkele eilanden verderop en dat terwijl er volgens het Deense koppel veel minder koraal te zien valt! Je zou het haast neokoloniaal toerisme kunnen noemen. Men maakt veelvuldig gebruik van de prachtige (natuur)faciliteiten van het land maar men geeft er bitterweinig inkomsten voor in return (wat niet wegneemt dat er natuurlijk ook hier uitzonderingen zijn). Jammer toch voor ons milieubewuste en sociaal voelende Europeanen die zo graag de eigen ecologische lokale economie staan te promoten? Mochten er meer westerlingen daarom proberen om bij de lokale bevolking te verblijven dan zouden deze mensen ook sneller inzien dat de schitterende omgeving waarin ze leven hun allergrootste rijkdom is. Hierdoor zou hun milieugevoeligheid sneller kunnen toenemen waardoor wij geen uur aan een stuk (plastic) afval uit de zee moeten helpen vissen. In die zin zijn ecologie en sociale economie communicerende vaten. Dus, mocht je ooit zin hebben om naar de prachtige Togian Eilanden te komen, aarzel niet en vraag naar Poyalisa. Een beetje primitief, dat wel maar dit wordt ruimschoots gecompenseerd door de fenomenale ligging en de ongelofelijke inzet van de medewerkers!

Tadej Pogacar kan het na deze tour wel bevestigen, de dingen lopen niet altijd zoals je ze voor ogen hebt. Ook onze gids had op deze laatste Togian dag nog wilde plannen met ons. Een babirusa (soort endemisch wild zwijn) gaan zoeken in de jungle nabij een Bajaudorpje waar we dan zouden overnachten nadat we in het Ubur Ubur meer tussen de roze kwallen hadden gezwommen. Dit klonk weer veelbelovend maar ’t liep dus niet helemaal zoals gepland. Bij aankomst aan het kwallenmeer begon behalve Budi’s maag ook de extra motor van het taxibootje te sputteren. Hierdoor moest onze Toraja zich in de struiken haasten en voeren we na zijn verlossende buikspoeling met een kapotte motor in een waar (zee)slakkengangetje richting het Zeenomadendorp. Daar -veel later dan voorzien- aangekomen wist men ons te vertellen dat er geen noodzakelijke veerboot naar het vasteland zou varen om ons de dag nadien naar Ampana te brengen. Pech gehad, en dus moesten we rechtsomkeer maken waardoor we wel nog een mooie impression soleil descant konden zien maar noodgedwongen in Wakai moesten overnachten omdat onze boot in het donker niet verder kon varen. Tja, rien a faire maar kom er zijn natuurlijk veel ergere dingen in het leven. Het zwemmen tussen de kwallen was tenslotte wel een heel speciale ervaring. Zo’n blubberbeest heeft letterlijk natuurlijk maar weinig om het lijf maar als ze met honderden tegelijk in hun lichtroze jellyvel rondom je aan het waterdansen zijn dan heeft dit iets magisch. Bovendien was het best leuk om op het gemak eens langs de verschillende Togian eilanden te varen. Dat vonden wij toch want onze ‘kan-niet-stilzittende’ gids kreeg het behalve in zijn darmen nu ook op zijn heupen. It’s boring to sit so long on a boat, it gives me a headache. Haha, de wereld op zijn kop waarbij wij de toeristen onze klagende gids moesten proberen te sussen.

Na een grote drie weken in soms heel primitieve plaatsen overnacht te hebben, waarbij ons toiletbezoek vaak Indonesean style lefthanded was, wisten we niet waar we het hadden toen we gisterenavond in het Santika hotel in Luwuk aankwamen. Luxe is als temperatuur, als je het lang koud hebt gehad dan voelt zelf lauw aan als snikheet. Nu, veel plezier hebben we er niet aan gehad want dit comfort werd overschaduwd door het pijnlijke afscheid dat we moesten nemen van Budi. Deze man is geen fenomeen zoals we al eerder zeiden. Hij is een instituut! Zo’n persoon waarvan je er in heel je leven maar enkele ontmoet maar die je voor altijd bij zullen blijven. Zijn warmhartige visie op sociaal toerisme waarbij hij er een persoonlijke missie van gemaakt heeft om mensen via deze weg uit de armoede te sleuren heeft ons diep geraakt. Zijn fenomenale survivalkennis en liefde voor de natuur hebben ons verbluft. Zijn inzicht dat een rudimentair bestaan niet per sé ellendig is maar ook tot eenvoudig puur geluk kan leiden heeft ons tot nadenken gestemd. Bedankt trotse Toraja, je was voor ons zoveel meer dan een gids, ja we durven je een vriend te noemen! We wensen je dan ook het beste met je pure idee om je ooit in de jungle terug te trekken om daar het ultieme bezitloze geluk te vinden waar je zo lyrisch over sprak. In de tussentijd hopen we wel nog even contact te kunnen houden. We missen je immers te hard om je nu al volledig te laten gaan. Rest ons nu nog de loodzware taak om ons verblijf op Celebes te overschouwen. Vergeet Bali (niet, want ook dat eiland heeft zeker zijn troeven), kom naar Sulawesi! Dit grillig gevormde tot de verbeelding sprekende mysterieuze eiland valt het best samen te vatten in vergelijking met een bord Nasi Goreng. Een eenvoudige rurale (rijst)landbouwbasis als onderstructuur voor heel het eiland maar zó rijkelijk op smaak gebracht met een veelheid aan kruidige etnische cultuurgroepen en prachtige gevarieerde natuurlandschappen. Toraja’s, Boegies, Balinezen, Pamona’s, Bajau, Wana’s en dit in jungle, cloudforest, strandkusten, eilanden, bergen… overgoten met een pittig sausje van mystiek en magie. Dat is het pure en (voorlopig nog steeds) ongerepte Sulawesi! Een niet te missen toeristische smaaksensatie die nog lang in het lijf blijft nazinderen en waar je alleen met verlangen aan terugdenkt. Let wel, om de smaak van dit eilandgerecht volledig tot zijn recht te laten komen is het belangrijk om er je ‘lepel’ -of zoals hier je rechterhand- volledig in te (durven) duwen, waardoor je de smaak van alle ingrediënten maximaal kunt ervaren. Budi ging natuurlijk nog een stap verder en wist -in al zijn overenthousiasme- zowat heel ons lijf in de Celebesroerbakrijst onder te dompelen, nogmaals dank hiervoor. Het heeft ons ontzettend gesmaakt!